Realizacja zadań związanych ze sprawami społecznymi, rodziną i zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Jarocina. Do najważniejszych z nich należą:

• Gminny Program Wspierania Rodziny,

• Jarocińska Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych,

• Program Usług Społecznych na lata 2023-2026,

• Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie,

• Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii,

• Program Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Gminy Jarocin.

Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.

Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2023 r. wiąże się z kontynuowaniem działań przez Gminę Jarocin związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że wpływ na malejącą tendencję ma znacząco odznaczający się w 2022 r. poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”), podczas gdy w 2023 r. wydatki te nie występują, gdyż zadanie to przejął ZUS. Kluczowa część środków zrealizowanych przez gminę w 2022 r. dotyczyła również wypłaty dodatku elektrycznego i węglowego dla mieszkańców oraz świadczeń społecznych związanych z udzielaniem pomocy obywatelom Ukrainy, podczas gdy w 2023 r. charakteryzowały się one znacznie mniejszą kwotą.

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. 

Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Centrum Usług Społecznych wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku węglowym, elektrycznym.

Obecna struktura organizacyjna Centrum Usług Społecznych jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. 

Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2023 r. CUS wydatkował 40.382.669,88 zł. Tak wysokie zmniejszenie wydatków w stosunku do 2022 r. spowodowane było m.in. przeniesieniem realizacji Programu 500+ do ZUS.

Źródłem finansowania zadań realizowanych przez CUS są: 

• środki własne gminy, 

• dotacja do zadań własnych, 

• oraz dotacja do zadań zleconych.

W trakcie 2023 r. CUS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, m.in. w ramach Programu "Posiłek w szkole i w domu" czy "Korpus Wsparcia Seniora". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej CUS w swojej bieżącej pracy realizował gminne programy, projekty socjalne i działania środowiskowe, m.in. prowadzenie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej.

Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2023 r. 

• W 2023 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 461 rodzin, a niepieniężnymi 293 rodziny. 

• Pracę socjalną świadczono wobec 1.796 rodzin.

wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2023 r. 

W ramach Zespołu ds. Pomocy Społecznej realizowano zadania w zakresie:

• udzielania pomocy finansowej w postaci zasiłków celowych, stałych, okresowych i innych, 

• pomocy rzeczowej w postaci żywności, odzieży lub posiłków w stołówce CUS,

• realizacji rządowego programu „Posiłek w szkole i w domu”,

• realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie – Zespół Interdyscyplinarny,

• realizacji Gminnego Programu Wsparcia Rodziny – Asystenci rodziny,

• realizacji usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych na terenie Gminy Jarocin,

• prowadzenia Karty Dużej Rodziny,

• dofinansowania pobytu dzieci z terenu gminy przebywających w pieczy zastępczej i instytucjonalnej pieczy zastępczej,

• opłacania składek zdrowotnych klientów korzystających z pomocy,

• pomocy finansowej i rzeczowej uchodźcom z Ukrainy.

W ramach Zespołu ds. Świadczeń realizowano zadania w następujących zakresach:

• świadczenia rodzinne,

• dodatki mieszkaniowe i energetyczne,

• fundusz alimentacyjny,

• Program Dobry Start,

• składki zdrowotne.

W ramach Zespołu ds. Administracji i Obsługi realizowano zadania w zakresie przygotowania i wydania posiłków dla: 

• dzieci i młodzieży ze szkół i przedszkoli z terenu Gminy Jarocin, tj 9 placówek dla których przygotowywanych było ok. 460 obiadów dziennie, 

• uczestników Programu Senior+ oraz podopiecznych CUS ok. 120 dziennie, 

• uczestników ŚDS oraz Centrum Integracji Społecznej ok. 58 dziennie.

Mieszkania wspomagane

Gmina Jarocin w ramach uzyskanej dotacji celowej ze środków Samorządu Województwa Wielkopolskiego w listopadzie 2023 r. utworzyła i uruchomiła mieszkanie wspomagane dla osób ze spektrum autyzmu. 

Mieszkanie wspomagane znajduje się w Jarocinie na ulicy Zacisznej 6. Podmiotem prowadzącym mieszkanie jest Centrum Usług Społecznych w Jarocinie.

Treningi dla osób ze spektrum autyzmu są przygotowywane i prowadzone przez wyszkoloną kadrę - trenerów samodzielności. Treningi to m.in. trening kulinarny i zdrowego żywienia, trening dbania o higienę i zdrowie, trening organizacji czasu wolnego oraz wiele innych.

W ramach Zespołu ds. Usług Społecznych realizowano zadania w zakresie:

• organizowania i koordynowania usług realizowanych przez Centrum,

• współrealizacji działań z organizacjami, instytucjami i grupami nieformalnymi z terenu gminy w zakresie rozpoznawania potrzeb,

• wspierania mieszkańców i budowanie oferty usług społecznych,

• opracowywania i aktualizowania Indywidulanych Planów Usług Społecznych,

• bieżącego monitorowania jakości usług i potrzeb w środowisku lokalnym,

• pobudzania aktywności lokalnej w zakresie aktywizacji społecznej, kreowania działań samopomocowych, a także współpracy i wspierania organizacji i grup nieformalnych w tym obszarze.

Kluby społeczne

W 2023 r. Centrum Usług Społecznych prowadziło różnego rodzaju działania aktywizujące w Klubach Społecznych, które skupiały przede wszystkich seniorów ale również lokalną społeczność. 

W marcu 2023 r. został powołany Klub w Wilkowyi „Wilki”, natomiast w październiku - Klub Społeczny w Cielczy „Nasz Fyrtel”. W sumie funkcjonowało 7 Klubów Społecznych na terenie Gminy Jarocin: w Mieszkowie, Golinie, Witaszycach, Łuszczanowie, Cielczy, Wilkowyi i w Jarocinie. 

Organizowane były warsztaty: kulinarne, z zakresu rękodzieła, aromatoterapii, szycia, florystyczne, autoprezentacji i aromatoterapii, "Główka pracuje". Odbywały się spotkania aktywizująco-integracyjne, sportowe, spotkania z obszaru profilaktyki zdrowia z pielęgniarką, edukacyjno-informacyjne z przedstawicielami służb, pracownikiem ZUS i inne. Organizowane były również wyjazdy kulturalno integracyjne, rajdy rowerowe oraz na basen.

W różnych działaniach uczestniczyło ponad 300 osób.

Klub Rodzinny w Jarocinie

Klub Rodzinny to miejsce, w którym odbywały się spotkania edukacyjno-rozwojowe dla rodziców/opiekunów z dziećmi do 5 r.ż. pod kierunkiem 2 konsultantek rodzinnych i wsparciu koordynatora. 

Działały 4 grupy: Lulanki, Bawialnia dla dzieci najmłodszych, Bawialnia dwulatka i Bawialnia ogólnorozwojowa. Poza cyklicznymi zajęciami dodatkowo odbywały się warsztaty rodzinne, kreatywne warsztaty dla Mam, grupowe konsultacje fizjoterapeutyczne i psychologiczne. 

Klub Rodzinny w drugiej połowie roku zmienił lokalizację na bardziej dogodną i dostępną dla rodzin z większą przestrzenią 130m2, przy ul. Wolności 7/9. Lokal został odświeżony, położone panele, dostosowany do potrzeb małych dzieci. Dzięki pozyskanemu lokalowi od października była możliwość prowadzenia zajęć w większych grupach, w bardziej komfortowych warunkach.

W przeciągu roku z różnych działań skorzystało około 120 rodzin (rodzice z dziećmi – 260 osób) .

Zrealizowane projekty i programy:

• Jarocińskie Centrum Usług Społecznych,

• Asystent Osobisty Osoby Niepełnosprawnej edycja 2023, 

• Opieka wytchnieniowa edycja 2023, 

• Korpus Wsparcia Seniora na rok 2023, 

• Mieszkania Wspomagane.

Świadczenie usług rehabilitacyjnych, pielęgniarskich i dietetycznych

Usługa realizowana w partnerstwie z Jarocińskim Stowarzyszeniem Inicjatyw Senioralnych „SENIOR” w ramach projektu: Jarocińskie Centrum Usług Społecznych”. Realizowane były usługi w zakresie: rehabilitacji, masaży i ćwiczeń indywidualnych w formie stacjonarnej i mobilnej z dojazdem do mieszkańca, jak również grupowa gimnastyka korekcyjna, grupowa gimnastyka z elementami jogi, poradnictwo pielęgniarki w zakresie profilaktyki zdrowia, poradnictwo dietetyczne. 

Usługi obszarze kultury i pobudzania aktywności obywatelskiej

W partnerstwie z Fundacją 750-lecia Jarocina w ramach realizacji projektu „Jarocińskie Centrum Usług Społecznych” realizowano szereg działań społeczno-kulturalnych dla seniorów: koncerty, spotkania autorskie, warsztaty taneczne, malarskie, fotograficzne, z nowych technologii, modowe, warsztaty szycia, aromatoterapii, pakowania prezentów, tworzenia wianków, ale również spotkania międzypokoleniowe z grupami przedszkolnymi, rajdy rowerowe, spotkania z historią. 

Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej

Gmina Jarocin przystąpiła do realizacji programu ,,Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” – edycja 2023 realizowanego w ramach Funduszu Solidarnościowego. Program kierowany jest do osób z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz dzieci do 16 roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Głównym celem Programu jest wprowadzenie usługi asystenta jako formy ogólnodostępnego wsparcia w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym dla adresatów programu.

Opieka wytchnieniowa

Gmina Jarocin przystąpił do realizacji Programu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej „Opieka wytchnieniowa” edycja 2023, który finansowany jest ze środków Funduszu Solidarnościowego. To bezpłatna forma usług skierowana dla mieszkańców Gminy Jarocin, realizowana w miejscu zamieszkania osoby z niepełnosprawnością.

Głównym celem Programu jest wsparcie członków rodziny i opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności i osobami ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz orzeczeniami równoważnymi, poprzez odciążenie od codziennych obowiązków łączących się ze sprawowaniem opieki nad osobą z niepełnosprawnością, zapewniając czas na odpoczynek i regenerację.

„Korpus Wsparcia Seniorów”

Gmina Jarocin przystąpiła do programu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej finansowanego z budżetu państwa. „Korpus Wsparcia Seniorów” to bezpłatna forma usług skierowana do mieszkańców gminy Jarocin w wieku 65 lat i więcej, którzy mają trudności z samodzielnym funkcjonowaniem ze względu na stan zdrowia, prowadzących samodzielne gospodarstwo domowe lub mieszkających z osobami bliskimi, które nie są w stanie zapewnić im wystarczającego wsparcia.

Celem programu jest poprawa bezpieczeństwa oraz możliwości samodzielnego funkcjonowania w miejscu zamieszkania osób starszych przez zwiększenie dostępu do tzw. „opieki na odległość” w formie opaski bezpieczeństwa.

CUS w dalszym ciągu zamierza wspierać się aktywnym udziałem sektora organizacji pozarządowych w realizacji różnorodnych działań mających na celu wsparcie mieszkańców oraz rozwiązywanie lokalnych problemów. W tym zakresie planuje się dalszy rozwój form współpracy i budowanie relacji partnerskich z organizacjami pozarządowymi.

Dokładniejszy opis zadań zrealizowanych w ramach pożytku publicznego znajduje się w części raportu dotyczącej Współpracy z NGO. 

Działania CUS z zakresu wspierania rodziny dotyczyły również kontynuacji pomocy obywatelom Ukrainy. Wsparcie realizowane w ramach ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, realizowano z Funduszu Pomocy.

Jednorazowe świadczenie pieniężne

Pomoc dla obywateli Ukrainy w postaci jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę, przeznaczonego na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe.

Świadczenie za zakwaterowanie i wyżywienie uchodźców

Od 16 marca 2022 r. osoby zapewniające zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy, którzy przybyli na terytorium RP bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, mogli otrzymać świadczenie w wysokości 40 zł za każdy dzień pomocy.

Dary dla Ukraińców od gminy Jarocin

Dar w postaci 30 generatorów ma pomóc mieszkańcom partnerskiej gminy - zaprzyjaźnionej Aleksandrii, w trudnych, wojennych czasach. Pod koniec stycznia w Jarocin Sport odbyło się oficjalne przekazanie darów. W spotkaniu uczestniczyli m.in. burmistrz Jarocina Adam Pawlicki oraz były mer Aleksandrii Stepan Tsapiuk.

Ochrona zdrowia to sektor, w którym zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany a dostępne środki często są niewystarczające dla zaspokojenia wielu potrzeb. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których w szczególności uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.

Podstawowym, corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programów rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniach uwzględniały one tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych. Skupiały się one między innymi na profilaktycznych działaniach informacyjnych i edukacyjnych. 

Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2023 r. wyniosły niespełna 2 mln zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. 

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii 

• Dotacje celowe na:

• Prowadzenie zajęć terapeutyczno-integracyjnych dla osób uzależnionych i współuzależnionych

• Prowadzenie świetlic socjoterapeutycznych i opiekuńczo - wychowawczych dla dzieci i młodzieży

• Prowadzenie profilaktycznych oraz socjoterapeutycznych półkolonii zimowych

• Prowadzenie pozalekcyjnych zajęć dla dzieci i młodzieży z programem profilaktycznym lub socjoterapeutycznym promujących zdrowy styl życia oraz alternatywne formy spędzania wolnego czasu

• Organizacja przedsięwzięć promujących zdrowy styl życia wśród osób starszych z programem profilaktycznym

• Organizacja półkolonii w trakcie wakacji letnich z programem profilaktycznym lub socjoterapeutycznym dla dzieci i młodzieży

• Organizacja obozu terapeutycznego dla osób uzależnionych i współuzależnionych z terenu Gminy Jarocin

• Organizacja obozów letnich z programem profilaktycznym lub socjoterapeutycznym dla dzieci i młodzieży

• Dotacja celowa na uczestników Centrum Integracji Społecznej

• Dotacja celowa dla Powiatu Jarocińskiego na prowadzenie Ośrodka Interwencji Kryzysowej

oraz:

• Organizacja bezpłatnej pomocy psychologicznej dla mieszkańców Gminy Jarocin

• Prowadzenie grup terapeutycznych

• Organizacja festynów i pikników profilaktycznych

• Organizacja kampanii „Rodzina na basenie”

• Szkolenia członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

• Szkolenie dla kuratorów sądowych.

Nowy Oddział Chorób Wewnętrznych

18 września 2023 r. w jarocińskim szpitalu otwarty został nowy Oddział Chorób Wewnętrznych. Pierwszy zastępca burmistrza Jarocina Bartosz Walczak przekazał voucher na zakup łóżek dla oddziału. Voucher na kwotę 22 tys. zł przyznała Fundacja Rozwoju Lokalnej Społeczności. W uroczystym oddaniu oddziału do użytku wzięły udział m.in. minister zdrowia Katarzyna Sójka oraz dyrektor Wielkopolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia Agnieszka Pachciarz.

Szczepienia przeciwko grypie

Wszystkie osoby w wieku od 25 do 64 lat mogły bezpłatnie zaszczepić się przeciwko grypie. Akcja szczepienia odbyła się 28 października w godzinach od 10.00 do 12.00 w czytelni Kamienicy Kultury w Jarocinie. 

Bezpłatne badania mammograficzne

Mieszkanki gminy Jarocin miały okazję poddać się bezpłatnym badaniom mammograficznym w specjalnych mobilnych mammobusach. Profilaktyczna akcja adresowana jest do kobiet urodzonych od 1954 r. do 1973 r., które w ciągu ostatnich dwóch lat nie miały wykonywanej mammografii. Właśnie w tej grupie wiekowej obserwowana jest bowiem największa zachorowalność na raka piersi.

"Badamy nie tylko mamy"

Dzień Matki to idealna okazja, aby uświadamiać kobiety o tym, jak ważne są regularne badania i obserwowanie własnego ciała. Z tej okazji skorzystał Jarociński Klub Amazonka i przygotował dla kobiet bezpłatne i szybkie badania pod tytułem "Badamy nie tylko mamy". 

W ramach akcji można było nauczyć się badania piersi na specjalnych fantomach, zmierzyć ciśnienie oraz poziom glukozy we krwi. Z tych dwóch ostatnich badań chętnie korzystali również mężczyźni. 

Konkurs „Dbam o zdrowie, umiem pomóc”

II Gminny Prozdrowotny Konkurs pod honorowym patronatem Burmistrza Jarocina „Dbam o zdrowie, umiem pomóc” odbył się 9 maja w Szkole Podstawowej nr 3 w Jarocinie. Konkurs organizowany był przez szkołę i Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Jarocinie 

W konkursie wzięło udział pięć zespołów szkół podstawowych z terenu Gminy Jarocin: Szkoła Podstawowa nr 3 w Jarocinie, Zespół Szkół nr 4 w Jarocinie, Szkoła Podstawowa z Cielczy, Zespół Szkół w Witaszycach oraz Zespół Szkół Społecznych w Jarocinie. Każdą szkołę reprezentowały 3-osobowe drużyny. Konkurs składał się z trzech części: części teoretycznej, części praktycznej z pierwszej pomocy oraz części sportowej.

Gmina dba o zdrowie seniorów

Fundacja Rozwoju Południowej Wielkopolski - w oparciu o program "Jarocińska Akademia Zdrowia" zorganizowała zajęcia i spotkania, w których udział wzięło ok. 270 mieszkańców.